Pracoholikiem może zostać każdy niezależnie od wieku, płci, czy zawodu. Różne są drogi do wchodzenia w nałóg… Po czym rozpoznać, czy jestem uzależniony od pracy?
Uzależnienie od pracy rozpoznaje się wtedy, gdy człowiek staje się niewolnikiem pracy, mimo iż ponosi ewidentne szkody – on, jego rodzina i otoczenie. Za Lidią Mieścicką (2002) podaję cechy osób uzależnionych od pracy:
- Potrzebują i stale poszukują aprobaty i potwierdzenia swojej wartości, szczególnie w obszarze wykonywanej pracy.
- Są nadmiernie odpowiedzialne albo – gdy obciążenie przekracza ich siły – zachowują się zupełnie nieodpowiedzialnie.
- Poprzez swój nałogowy sposób wykonywania pracy stają się wyobcowane z otoczenia; czują się nieco “inne”, w swoim subiektywnym odczuciu – lepsze od innych.
- Organizują swoje życie i pracę tak, aby stale mieć kontrolę nad sytuacją.
- Mają trudności w ukończeniu rozpoczętego projektu, gdyż w ramach pracy nad nim podejmują dodatkowe zadania, mające go udoskonalić.
- Brakuje im wyczucia równowagi między pracą a reszta życia.
- Oczekują natychmiastowej gratyfikacji, wskutek czego często wykonują pracę dla samej pracy.
- Często planują działanie z myślą o efektach końcowych, nie zwracając uwagi na szczegóły, których zaniedbanie negatywnie wpływa na efekt pracy.
- Nieświadomie poszukują napięć i kryzysowych sytuacji, w których cierpią.
- Otaczają się ludźmi, którzy podzielają ich nierealistyczne standardy pracy. Unikają konfrontacji z innym sposobem życia i myślenia, przez deprecjonowanie ludzi o odmiennych poglądach.
- Przez nałogowy sposób pracy doprowadzają do zagrożenia jej jakości i całego swojego życia.
- Mają krytyczny stosunek do innych i oczekują tego samego z ich strony w odniesieniu do siebie.
- Stale “ścigają się z czasem”; spóźniają się, nie umieją wybrać rzeczy najważniejszych.
- Kłamią, choć nie muszą – zwłaszcza, gdy chodzi o ilość i czas wykonywanej pracy; z góry bowiem wiedzą, że nie dotrzymają słowa.
- Bezlitośnie osądzają siebie, współpracowników i swoich bliskich.
- Z trudnością – jeśli w ogóle – uzyskują spokój, radość i rozluźnienie.
- Traktują samych siebie śmiertelnie poważnie.
- Maja trudności w utrzymaniu bliskich przyjaźni i intymnych związków.
- Wycofują się z bliskich emocjonalnych i erotycznych związków partnerskich na rzecz podniecenia pracą lub przejściowej fascynacji erotycznej kimś z miejsca pracy. Fascynacja ta, jeśli staje się codzienną bliskością, mija w obawie przed tą właśnie bliskością, która dla wypalonego emocjonalnie człowieka jest ciężarem trudnym do uniesienie.
Źródłó: Lidia Mieścicka (2002) Pracoholizm. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia